Historia parafii

Historia parafii św. Wojciecha w Broniewie

Parafia po raz pierwszy wspominana jest w dokumencie z 1467 roku, podczas gdy sama miejscowość dopiero w 1515r. To wezwanie do św. Wojciecha, które nosi świątynia broniewska, dopuszcza możliwość, iż parafia jest znacznie starsza. W niektórych okresach swej historii parafia miała wspólnego proboszcza z sąsiednią parafią Bronisław.

Broniewo przez długi czas było własnością szlachecką, co nie pozostało bez wpływu na stan i losy parafii i jej świątyni. O pierwszej świątyni nie wiele wiadomo. Można przyjąć, że jej fundatorami byli właściciele Broniewa. Prawdopodobnie pierwsza świątynia, drewniana, w końcu XVI wieku, za sprawą innowierczego właściciela Broniewa, Wojciecha Zakrzewskiego dostała się w ręce kalwińskiego ministra i na początku XVII wieku uległa całkowitej ruinie.

Nowy kościół, jednak pod tym samym tytułem, również drewniany, wybudował w 1624 roku nawrócony z kalwinizmu wnuk wyżej wspomnianego, także Wojciech Zakrzewski. Ponadto odbudował on szkołę parafialną i przytułek dla ubogich.

Później właściciele Broniewa zmieniali się i o kościół nie zawsze dbano, dlatego w połowie XVIII wieku chylił się ku upadkowi. Wieś przeszła wtedy w ręce rodziny Karnowskich i jeden z nich, kolator, a zarazem proboszcz broniewski. ks. Józef Karnowski wybudował 1874 roku nową drewnianą świątynię z dwiema wieżami, przenosząc do niej wyposażenie z poprzedniego kościoła. Jednak ze względu na to, że Karnowscy nie rezydowali na miejscu, a Broniewem administrowali dzierżawcy, świątynia pozbawiona należytej opieki w niecałe sto lat później była tak zniszczona, że nie nadawała się do naprawy.

Budowy nowego kościoła, pokonując początkową niechęć parafian, podjął się proboszcz ks. Wojciech Kochowicz. W latach 1885-1860 zniósł na fundamencie kamiennym murowany kościół w stylu późnoklasycystycznym, wyposażając go w sprzęty z dawnej świątyni. Konsekracji kościoła dokonał w dniu 29 września 1860 roku biskup Michał Marszewski. Świątynia ta w swojej blisko półtorawiekowej historii przeszła niewiele zmian. Dach kryty blachą Nad zachodnim szczytem nadbudowana czworoboczna wieżyczka z baniastym hełmem. Dzwonnica murowana.

Prezbiterium zamknięte półkoliste, z przybudówkami po bokach.

Polichromia z 1864 roku, w prezbiterium sceny z życia i męczeństwa św. Wojciecha, nad ołtarzami bocznymi scena narodzenia Pana Jezusa i adoracja Najświętszego Sakramentu, w nawie ilustracja Dekalogu, na filarach postacie Apostołów. Renowacja polichromii dokonano w 1995 roku. Soborowy ołtarz i ambonka z czerwonego granitu zainstalowano w 1998 roku.

Pewna część wyposażenia kościelnego znajdowała się zapewne już w dwóch poprzednich świątyniach. W ołtarzu głównym o cechach neorenesansowych znajduje się obraz Matki Bożej malowany w drugiej połowie XVII wieku, w sukience srebrnej z ok. 1700 roku. Dwa rokokowe ołtarze boczne i konfesjonał z XVIII wieku . Kielich z XVII wieku z warsztatu toruńskiego z cechą miejską Torunia.

Miejscowości należące do parafii Broniewo:
Broniewo, Kolonia Broniewo, Broniewek, Płowki, Szostka.

Z parafii pochodzą: ks. Lech Gralak (w. 1975); br. Grzegorz Loksztejn (p.z. 2000); Piotr Patyk (w. 2013).

Źródło: Diecezja włocławska 2000,Włocławek 2001.